[ad_1]
رحمان قهرمان پور کارشناس مسائل بین الملل در روزنامه دنیای اقتصاد نوشت: معروف است که روس ها بی حوصله هستند. این عدم حوصله در فرهنگ راهبردی آنها نیز مشهود است و در سه دهه اخیر همواره آستانه استفاده از سلاح های متعارف و غیرمتعارف را در اسناد استراتژی امنیت ملی خود پایین آورده اند.
اگر احساس کنند در جنگ شکست می‌خورند، به سرعت سطح تنش و بحران را افزایش می‌دهند و برای پیروزی و عدم باخت به هر کاری متوسل می‌شوند. برخلاف چینی ها که با سیاست بین المللی بسیار صبور هستند. روسیه همچنین به دنبال یک پیروزی سریع و تکان دهنده در جنگ اوکراین بود.
ظاهرا پوتین می خواست ظرف چند روز کار را تمام کند و اعلام پیروزی کند. او گزارش خاصی از ضعف آمریکا و اختلافات آمریکا با اروپا و اروپایی ها با خودشان داشت. اما همه چیز طبق برنامه پیش نرفت. آلمان به سرعت سیاست مماشات علیه روسیه را کنار گذاشت و اروپا علیه روسیه متحد شد و با وجود امتناع از ورود نظامی رسمی به اوکراین، کمک زیادی به اوکراین برای مقاومت در برابر تجاوز روسیه کرد.
زمانی که پوتین نتوانست به هدف اصلی خود دست یابد و با فشار روانی و سیاسی شدید غرب مواجه شد و در مجمع عمومی سازمان ملل محکوم شد، رفتار روسیه به سرعت تغییر کرد. یعنی سعی کرد کم کم از تمام ابزارهایی که در اختیار داشت استفاده کند تا به پیروزی برسد و به عبارت دقیق تر، شکست نخورد. مهمترین ابزار قدرت روسیه زرادخانه هسته ای و انرژی است. پوتین ابتدا دستور افزایش سطح آمادگی نیروهای بازدارنده راهبردی روسیه را صادر کرد و این پیام را به غرب فرستاد که در صورت بدتر شدن شرایط، می‌تواند از سلاح‌های هسته‌ای استفاده کند و به گونه‌ای پاسخ دهد که قبلاً دیده نشده بود. در گام بعدی روسیه به متحدان خود روی آورد که چین در راس آن قرار داشت.
روسیه پکن را در مورد تهاجم قبل از جنگ به اوکراین گزارش کرده بود. اما به نظر می رسد رئیس جمهور چین خواستار آغاز جنگ پس از پایان بازی های المپیک زمستانی پکن شده است. محکوم نکردن اقدام روسیه امتیاز بزرگی از سوی چین به روسیه بود. امارات متحده عربی به همراه جبهه غرب به همراه هند به قطعنامه شورای امنیت رای ممتنع دادند و روسیه نیز به زودی به تحریم تسلیحاتی انصار رای مثبت داد اسلام که دشمن اصلی امارات متحده عربی در یمن است. احتمالا مسکو در فروش تسلیحات به هند امتیازاتی می دهد. سوریه و ونزوئلا نیز از اقدام روسیه حمایت کردند.
اما در مورد ایران، روسیه برای احیای برجام سنگ اندازی را در دستور کار قرار داد که اقدامی غیرمنتظره بود. به ویژه اینکه روسیه در ماه های اخیر در مذاکرات برای احیای برجام بسیار فعالتر از زمان دولت روحانی بوده است و حتی اولیانف نیز به نوعی سخنگوی مذاکرات برای احیای برجام از برجام تا وین شده بود.
بدون شک وخامت شرایط میدان نبرد اوکراین، مسکو را به این نتیجه رسانده است که باید از ابزار خود استفاده کند و برجام را یکی از این ابزارها می داند.
بنابراین می توان گفت درخواست روسیه برای ضمانت کتبی از آمریکا در اجرای برجام و اطمینان از اینکه تحریم های جدید آمریکا تاثیری بر همکاری روسیه با ایران در چارچوب برجام ندارد. ، همچنین از ایران ابراز نارضایتی کرد. ممتنع از قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل در مورد حمله روسیه به شرق اوکراین و نشانه بدتر شدن وضعیت روسیه در جنگ اوکراین است.
در پی اعتراض مسالمت آمیز ایران به جنبش روسیه، کرملین نه تنها عقب نشینی نکرد، بلکه در تعبیری نسبتاً عجیب اعلام کرد که همه طرف های برجام باید از حقوق یکسانی برای اجرای آن برخوردار باشند. شاید در قرائتی جامع بتوان این موضع را به نفع ایران دانست. اما در نگاهی خنثی تر، این در درجه اول نوعی سنگ اندازی است در احیای برجام، البته به دلیل همدردی روسیه با ایران. مانند شخصی که اجباراً از معامله ملکی جلوگیری می کند در حالی که هر دو طرف معامله از انجام این کار خوشحال هستند.
از ابتدای شکل‌گیری توافق هسته‌ای در سال 1992، همه متوجه شده‌اند که تفاوت اصلی بین ایران و آمریکاست و اروپا، چین و روسیه تنها به حل این مناقشه کمک می‌کنند و تاثیر منفی بر این موضوع ندارند. . عدم اشاعه بنابراین، تعبیر مسکو مبنی بر اینکه همه طرف ها باید موضع یکسانی داشته باشند، در تناقض آشکار با رویه و عرف مذاکرات و ناقض اصل حسن نیت است.
در حالی که با رویکرد خود روسیه برای دستیابی به نتیجه مذاکرات شورای امنیت سازمان ملل در ماه های اخیر در تناقض است. یعنی روسیه قبل از جنگ اوکراین از یک نوع اصول پیروی می کرد و بعد از جنگ اصول و رفتارش تغییر کرده است.
اصولاً قدرت‌های بزرگ امور بین‌الملل را جدا می‌کنند و به اصطلاح در سیاست بین‌الملل اخاذی نمی‌کنند. زیرا باعث کاهش اعتماد به نفس در آنها می شود. در نتیجه، تصور غالب چه در ایران و چه در غرب این بود که بحران اوکراین نباید با فعال شدن مجدد شورای امنیت سازمان ملل متحد مرتبط شود.
برجام مشمول عدم اشاعه و کنترل تسلیحات است. از سوی دیگر، اوکراین موضوع معماری امنیتی اروپاست. اما در کمال تعجب، روسیه این دو موضوع را به طور جداگانه به هم مرتبط کرده و آینده شورای امنیت سازمان ملل را نامشخص ساخته است. برجام بدون روسیه قابل اجراست اما با توجه به روابط نزدیکی که ایران و روسیه در سال های اخیر داشته اند، جمهوری اسلامی باید بین این دو نگرانی جدی تعادل ایجاد کند: یا برجام را احیا کند یا مخالفت مسکو با فعال شدن مجدد برجام را تشدید نکند.
[ad_2]
