آیا باقری کنی با جلیلی فرق دارد؟

آفتاب یزد نوشت: زمانی که سعید جلیلی معاون اروپا و آمریکا بود، باقری کنی معاون مدیرکل اروپای مرکزی و شمالی بود. وی پس از سعید جلیلی به عنوان معاون اروپا در وزارت امور خارجه مشغول به کار شد. ، علی باقری به عنوان معاون منصوب شد.

باقریکانی از سال 1386 تا 1392 در دوره ریاست جمهوری سعید جلیلی در دولت های نهم و دهم در مذاکرات هسته ای حضور داشت. سال هایی که روسیه و چین در کنار ایران نبودند و قطعنامه های پی درپی علیه ایران صادر شد. پرونده هسته ای از مرحله حقوقی وارد فاز امنیتی شده بود.

قطعنامه های موسوم به «کاغذ شکسته» شورای امنیت توسط احمدی نژاد، ایران را در تحریم های مالی و نفتی بی سابقه ای قرار داده بود. اما این روند با انتخابات ریاست جمهوری 2013 متوقف شد.

علی روحانی پس از پیروزی روحانی در انتخابات از تیم هسته ای استعفا داد و انتقادات خود از مذاکرات ظریف را در رسانه هایی مانند افق سیما، سایت مدرسه کلک وابسته به بسیج دانشجویی و مرکز گسترش دانشگاه امام صادق(ع) منتشر کرد. وی همچنین مقدمه ای بر نسخه فارسی خاطرات وندی شرمن، مذاکره کننده تیم هسته ای نوشت.

علی باقری رئیس ستاد انتخاباتی سعید جلیلی در سال 1392 و منتقد جدی هرگونه مذاکره با آمریکا بود. در آن سال ایران تحت شدیدترین تحریم های مالی و نفتی قرار گرفت و گزینه «نفت در برابر غذا» در جمهوری اسلامی ایران مطرح شد.

تحت تأثیر این فضا، انتخابات ریاست جمهوری ایران به کمپین حامیان مذاکره کنندگان تبدیل شد. پس از پیروزی حسن روحانی در انتخابات، باقری به همراه سعید جلیلی به یکی از منتقدان سرسخت مذاکرات هسته ای در زمان حکومت روحانی تبدیل شد.

باقری پس از توافق ژنو که طلایه دار برجام بود در مجلس حاضر شد و در کمیسیونی به نام کمیسیون برجام به ریاست علیرضا زاکانی از محتوای مذاکرات و توافقات انتقاد کرد. باقری در موارد دیگر از جمله حضور در برنامه های افق سیما به انتقاد از تیم سیاست خارجی دولت پرداخت.

عملکرد باقری در مذاکرات وین

پس از انتخابات ریاست جمهوری 1400، علی باقری به عنوان نماینده ابراهیم رئیسی، واگذاری امور را از وزارت امور خارجه برعهده گرفت و در همان روزهای ابتدایی پیروزی رئیسی به سمت وزارتخانه مقدر شد. امور خارجه از آن زمان به بعد گمانه زنی ها درباره حضور او در تیم مذاکره کننده قوت گرفت.

پس از وزارت حسین امیرعبداللهیان، باقری به عنوان معاون سیاسی وی وظیفه هدایت مذاکرات زیر نظر شورای عالی امنیت ملی را بر عهده گرفت. اکنون یکی از فارغ التحصیلان دانشگاه امام صادق (ع) که سابقاً معاون مذاکرات سعید جلیلی بوده، جایگزین سیدعباس عراقچی، فارغ التحصیل اندیشه سیاسی از دانشگاه کنت انگلستان شده است که در تلاش برای تکمیل دستاوردهای مذاکرات عراق و به روز رسانی است. آنها را در پرتو تحولات. در ایران و جهان.

اگرچه پیش‌بینی‌های زیادی از حضور سعید جلیلی در تیم مذاکره‌کننده خبر می‌داد، اما افشای رسانه‌ای نامه سعید جلیلی به منتقدان مذاکرات وین به رهبری باقری نشان داد که باقری رویکردی متفاوت از جلیلی در این مذاکرات در پیش گرفته است که از قضا همینطور هم بود. مورد توافق مقامات عالی نظام.

در آن نامه 200 صفحه ای به رهبر معظم انقلاب، جلیلی پیشنهاد خروج از برجام، افزایش 90 درصدی غنی سازی را دارد، با این منطق که پس از شکستن خطوط قرمز هسته، امتیاز بیشتری کسب می کنیم. این رویکرد جلیلی زمانی بود که مذاکره کننده ارشد ایران در دولت های نهم و دهم بود. حالا اما باقری با تاکتیک «مذاکره برای رفع تحریم ها» تلاش می کند راهی متفاوت از سعید جلیلی در پیش بگیرد.

مجموعه اقدامات علی باقری در مذاکرات وین نشان می دهد که تیم مذاکره کننده ابراهیم رئیسی از نظر تجربه، دانش و تحصیلات با تیم مذاکره کننده دولت های 11 و 12 متفاوت است. اما به نظر می رسد علی باقری در این دور از مذاکرات سعی کرده است مسیری متفاوت از سعید جلیلی را طی کند تا در مذاکراتی که با هدف بهبود معیشت مردم با رفع تحریم ها صورت گرفته، به نتیجه عملی برسد.

مسیری که پیش از این عباس عراقچی، مذاکره کننده ارشد ایران در دولت روحانی برای رفع تحریم ها طی کرده بود و تلاش باقری در روزهای ابتدایی مذاکرات برای بازنگری در متون قبلی و پذیرش درخواست طرف های اروپایی برای از سرگیری مذاکرات از حالت بن بست. بن‌بستی که همزمان در تهران و واشنگتن به نقطه تصمیم‌گیری رسیده بود، اما اکنون در دولت اکثریت، تصمیم برای توافق به نقطه امیدوارکننده‌ای رسیده است.

عدم حضور امیر عبداللهیان در وین در حساس ترین روزهای مذاکرات، علیرغم حضور فعال ظریف در کنار مذاکره کنندگان در مراحل مهم مذاکرات، نشان از اعتماد بالای نظام و وزیر امور خارجه به عملکرد باقری دارد. در واقع علی باقری پس از 15 سال سفر از معاونت جلیلی در شورای امنیت ملی تا مذاکرات دولت نهم و دهم، اکنون از فارغ التحصیل معارف اسلامی و اقتصاد به مذاکره کننده ارشد ایرانی در مذاکرات وین تبدیل شده است.

وی جز در دوره ای که جلیلی معاون وزیر امور خارجه بود، تجربه دیپلماتیک موثری در این مسیر نداشت و تحصیلاتش در دانشگاه امام صادق(ع) به حوزه کاری او ارتباطی ندارد، اما تاکنون توانسته در وین پیشرفت کند. به گونه ای صحبت می کند که به گفته طرفین. آنچه ما فکر می کنیم نزدیکتر است.

نیازهای دیپلماسی در عمل

پس از دولت احمدی نژاد، باقری به عنوان یک تحلیلگر سیاسی از برجام و مذاکرات هسته ای انتقاد کرد و آن را «صرفاً زیان آور» و «تهدید امنیت ملی» خواند و شکست خورد. آیا این تغییر رویکرد ناشی از اختلافات علی باقری کنی و سعید جلیلی است؟ یا این استراتژی رژیم است که او را به یک مذاکره کننده عالی رتبه تبدیل کرده است؟